Seksualiteit in het huwelijk
Ten onrechte wordt soms aangenomen dat de Bijbel ons leert dat de hoogste levensstandaard voor een mens gelegen is in een aseksuele levenswijze. Seksualiteit wordt in dat geval opgevat als een noodzakelijk kwaad, dat alleen dient voor de voortplanting. De Bijbel zelf echter spreekt – weliswaar binnen bepaalde grenzen – waarderend over seksualiteit.
Ten onrechte wordt soms aangenomen dat de Bijbel ons leert dat de hoogste levensstandaard voor een mens gelegen is in een aseksuele levenswijze. Seksualiteit wordt in dat geval opgevat als een noodzakelijk kwaad, dat alleen dient voor de voortplanting. De Bijbel zelf echter spreekt – weliswaar binnen bepaalde grenzen – waarderend over seksualiteit.
Seksualiteit en de Bijbel
Al bij de schepping worden huwelijk en seksualiteit genoemd als zaken die door God gegeven en geboden zijn (Gen. 1:26-28; 2:24). De waardering voor intimiteit treffen we aan in het boek Hooglied. De kracht van liefde en seksualiteit wordt daar vergeleken met vuurvlammen die niet door wateren zijn uit te doven (Hoogl. 8:6b-7). Onder het voorbehoud dat de liefde niet wordt opgewekt voordat het haar behaagt, hebben bruid en bruidegom een hartstochtelijke relatie (Hoogl. 2:7; 3:5; 8:4). In de context van het Hooglied betekent dit dat men wacht tot de voltrekking van het huwelijk. Binnen de kaders van het huwelijk betekent dit dat men respectvol met elkaar omgaat.
Seksualiteit in Spreuken
In Spreuken wordt op één plaats over seksualiteit gesproken op een manier die je kunt vergelijken met de beschrijving in Hooglied, namelijk in Spreuken 5:15-20. Dit is een gedeelte dat geplaatst is te midden van waarschuwingen tegen overspel en ongeremde lustbeleving. Er wordt opgeroepen tot een seksuele relatie met de eigen partner als een remedie tegen deze ontsporingen. Een vader spoort zijn gehuwde zoon aan water te drinken uit zijn eigen bekken en naar de stromen van zijn eigen bron te gaan. Een bron is in een dergelijke context een aanduiding voor een geliefde (Hoogl. 4:15) en het drinken uit de eigen bron is een metafoor voor seksuele vreugde met de echtgenote. De vader wenst zijn zoon toe dat de bron van zijn jeugd gezegend wordt en dat de geliefde van zijn jeugd hem vreugde mag geven. Ze is als een lieflijke hinde aan wier borsten een man dronken mag worden en in wier liefde hij zich mag laven. Met aan Hooglied verwante woorden, zet de vader zijn zoon aan tot een goede seksuele relatie met zijn vrouw.
Hij sluit af met de mededeling dat de zoon zich niet door een vreemde vrouw moet laten bedwelmen. Mede gezien de context wordt het onderhouden van een hartstochtelijke relatie met de eigen vrouw gezien als een remedie tegen ontsporing.
Passie en verlangen
Spreuken 5 en Hooglied laten het belang van seksualiteit binnen het huwelijk zien. Het blijkt een door God gegeven middel te zijn waardoor huwelijken goed blijven. Het belang van gezonde huwelijken komt ook in de Wet voor (Lev. 18,20): het huwelijk dient daar om stabiliteit te geven aan de verbondsgemeenschap. Deze teksten bestaan vooral uit geboden en verboden. In Hooglied en Spreuken 5 wordt de zaak van de positieve kant belicht door te wijzen op het doel van passie en verlangen. Gezonde huwelijken waarbinnen seksualiteit een plek krijgt, vormen cement voor de gemeenschap.
Geen seksuele dwang
Ten aanzien van de toepassing moeten echter voorbehouden worden gemaakt. Het risico bestaat dat mannen de tekst opvatten als middel om seksuele dwang uit te oefenen. Zijn behoeften moeten dan tegen elke prijs worden bevredigd.
Dat dit in de tekst niet bedoeld is, blijkt uit het verrassende gegeven dat de bronnen anders naar buiten zullen stromen. De meest aannemelijke verklaring is dat de man ervoor moet zorgen dat de vrouw niet haar genot bij anderen gaat zoeken. Dat betekent dat de man verantwoordelijk is voor de seksuele bevrediging van de vrouw. Vanzelfsprekend dwingt hij haar niet tot dingen die ze niet wil en schenkt hij haar de vreugde van intimiteit. Eigenlijk zegt de tekst hetzelfde over de vrouw als over de man: beiden moeten in hun relatie zoveel bevrediging vinden dat ze niet verlangen naar een verhouding met een ander.
Eenzijdigheden?
Met deze uitleg kan het onbevredigende gevoel achterblijven dat hier een onvolledig beeld van het huwelijk wordt geschetst. De beschrijving van de relatie in Spreuken 5 lijkt sterk gericht te zijn op de vervulling van de eigen behoeften, omdat man en vrouw hier seksualiteit beleven met het oog op bevrediging van lustgevoel.
De gerichtheid op persoonlijke bevrediging lijkt te worden versterkt door de vermelding dat een trouwe echtgenote een man nageslacht kan geven dat alleen hem toebehoort. Je vraagt je af waar de verheven Bijbelse woorden van onbaatzuchtige liefde zijn gebleven. De respectvolle, maar tegelijkertijd op lustbevrediging gerichte woorden, lijken onvoldoende te spreken over de gepassioneerde toewijding van man en vrouw in Hooglied.
De gerichtheid op persoonlijke bevrediging lijkt te worden versterkt door de vermelding dat een trouwe echtgenote een man nageslacht kan geven dat alleen hem toebehoort. Je vraagt je af waar de verheven Bijbelse woorden van onbaatzuchtige liefde zijn gebleven. De respectvolle, maar tegelijkertijd op lustbevrediging gerichte woorden, lijken onvoldoende te spreken over de gepassioneerde toewijding van man en vrouw in Hooglied.
Wanneer we echter een totaalbeeld van de werkelijkheid verwachten, begrijpen we het eigen karakter van oosterse wijsheid niet. Daar worden vaak deelaspecten gepresenteerd als afgeronde waarheid. Als westerlingen die in strakke systemen denken, kunnen we hier niet goed mee omgaan. Een voorbeeld van de oosterse manier van kijken naar de werkelijkheid vinden we elders in Spreuken, waar wordt gezegd dat je de zot naar zijn wijsheid moet antwoorden en vervolgens dat je de zot niet naar zijn wijsheid moet antwoorden (Spr. 26:4,5). Hier worden twee van de situatie afhankelijke waarheden allebei als normatief gepresenteerd. Op eenzelfde manier moeten we omgaan met de teksten over het huwelijk. Een deelaspect wordt getoond met het oog op stabiliteit van de samenleving en het behoud van een individu. Deze waarheid is echter niet tegengesteld aan meer altruïstische uitspraken over het huwelijk (zoals in Ef. 5:25-32). Respect voor elkaar speelt in beide gevallen immers een rol.
De ander eerst
De les die echtparen uit onze tijd uit Spreuken kunnen trekken is dat het van groot belang is om te investeren in hun relatie. Dat houdt ook in dat er ruimte is voor romantiek en passie. In het Nieuwe Testament komen we eveneens dergelijke aanbevelingen tegen. Paulus spoort de man en de vrouw aan om zich aan elkaar te geven (1 Kor. 7:1-5).
Hierbij is het belangrijk dat de echtgenoten elkaar respecteren. Niet de eigen behoeftebevrediging staat op de eerste plaats, maar die van de ander. We kunnen concluderen dat seksuele intimiteit een goddelijke gave is, die het huwelijk versterkt en die mensen behoedt voor verleidingen. Seksualiteit is van levensbelang voor gezin, gemeente en samenleving.
Bron: Habakuk.nu
Hierbij is het belangrijk dat de echtgenoten elkaar respecteren. Niet de eigen behoeftebevrediging staat op de eerste plaats, maar die van de ander. We kunnen concluderen dat seksuele intimiteit een goddelijke gave is, die het huwelijk versterkt en die mensen behoedt voor verleidingen. Seksualiteit is van levensbelang voor gezin, gemeente en samenleving.
Bron: Habakuk.nu